Các Thành Ngữ La Tin Thông Dụng

Latin Tiếng Việt
. .
a.m., am (ante meridiem) 10am buổi sáng (trước giữa ngày)
Ad libitum (ad lib) Hát tự do
Ad limina Đi viếng (thềm) mộ các thánh Phêrô và Phaolô (5 năm 1 lần)
Ad Majorem Dei Gloriam (AMDG) Cho Vinh Quang Cao Cả của Thiên Chúa (dòng Tên)
Ad multos annos Chúc thêm nhiều năm nữa (sinh nhật/đám cưới/phong chức)
Addendum (addenda) Bổ sung thêm
Age quod agis Hãy làm bổn phận hiện tại
Alma mater Trường mẹ
Alumna, alumnae Cựu học sinh nữ
Alumnus, alumni Cựu học sinh nam
Ama fac quod vis (S. Augustinus) Hãy yêu đi, rồi muốn làm gì thì làm (Th. Augustinô)
Anno Domini (A. D. 2022) Năm sau công nguyên (năm của Chúa)
Ave Maris Stella Kính chào Mẹ Sao Biển
Bona fide Với thiện chí / lòng ngay
BVM Beata Virgo Maria Thánh nữ đồng trinh Maria
Carpe diem Hãy nắm bắt hiện tại (nắm lấy cơ hội hiện tại) - seize the day!
Cave ne cadas Coi chừng sa ngã
Codex Iuris Canonici Bộ giáo luật
Cogito ergo sum (Descartes) Tôi suy nghĩ, do đó tôi hiện hữu (Descartes)
Congregatio Sanctissimi Redemptoris (C.Ss.R.) Dòng Chúa Cứu Thế (C.Ss.R)
Cor Unum Hội Đồng Giáo Hoàng Đồng Tâm
Corpus Christi Mình Thánh Chúa Kitô
Creatio ex nihilo Tạo dựng từ hư không
Cum laude, magna cum laude, summa cum laude Xếp hạng cao, ưu,  tối ưu
Curriculum Chương trình giảng dạy
Curriculum vitæ Lý lịch
Da mihi animas cetera tolle (coetera) Hãy cho tôi các linh hồn, lấy đi những cái khác (Th. Gioan Bosco)
Datum > data Quà tặng > dữ liệu
De Maria numquam satis (St. Bernardus) Nói về Mẹ Maria thì không bao giờ đủ (Thánh Bênađô)
Dies iræ Ngày thịnh nộ
Dominus vobiscum – et cum spiritu tuo. Chúa ở cùng anh chị em - và ở cùng (thần trí) cha.
e.g. (exempli gratia) Ví dụ (nhờ việc dẫn chứng)
e.g. (exempli gratia) Ví dụ (nhờ việc dẫn chứng)
Ecce homo! (Pilatus) Này là người! (19:5)
Errare humanum est Lầm lẫn là bản tính con người
etc. (et cetera) Vân vân, vv... (và những cái khác)
etc. (et cetera) Vân vân, vv... (và những cái khác)
Fiat Xin được như ý
i.e. (id est) Nghĩa là
IHS Iesus Hominum Salvator Chúa Giêsu Đấng Cứu chuộc nhân loại
Isti istæ sancti sanctæ, quod non ego? (S. Augustinus) Ông kia bà nọ nên thánh, sao tôi lại không? (Th. Augustinô)
Magister dixit Sư phụ (lời thầy) đã phán
Mea culpa Lỗi tại tôi
Munera semper placent Quà biếu luôn luôn làm vui lòng
Nemo dat quod non habet Không ai cho điều mình không có
Nota bene (NB) Chú ý
Onor onus Danh dự gánh nặng (càng cao danh vọng càng dầy gian nan)
Ora et labora Cầu nguyện và lao động (dòng Biển Đức)
p. m., pm (post meridiem) 7pm buổi chiều (sau giữa ngày)
Per Crucem ad lucem Qua Thánh giá đến ánh sáng (châm ngôn dòng Mến Thánh Giá)
Post mortem Sau khi chết - (posthumous)
Post scriptum (PS) Tái bút
Quod scripsi scripsi (Pilatus) Điều ta viết là đã viết (Philatô) (Ga 19:22)
Requiescat in pace (RIP) (số nhiều = Requiescant) Xin cho linh hồn được nghỉ yên
Sanguis Christi Máu Thánh Chúa Kitô
Si vis pacem para bellum Nếu muốn hòa bình hãy sửa soạn chiến tranh
Timor Domini Initium Sapientiæ (Ps 111,10) Kính sợ Thiên Chúa là khởi đầu của sự khôn ngoan (TV 111,10)
Ubi caritas et amor, Deus ibi est Ở đâu có bác ái và tình yêu, ở đó có Thiên Chúa
Ut sint unum Xin cho họ nên một
Veni, vidi, vici (Julius Caesar) Tôi đã đến, tôi đã thấy, tôi đã thắng (Cesar)

 

Absolutionis Formula

Deus, Pater misericordiarum, qui per mortem et resurrectionem Fílii sui mundum sibi reconciliavit et Spiritum Sanctum effudit in remissionem peccatorum, per ministerium Ecclesiæ tibi tribuat et pacem. Et ego te absolvo a peccatis tuis in nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti. Amen.

 

Công Thức Xá Giải

Thiên Chúa là Cha rất nhân từ, Người đã dùng sự chết và sự sống lại của Con Chúa mà giao hòa thế gian với Chúa, và ban Thánh Thần để tha tội, xin Chúa dùng tác vụ của Hội thánh mà ban cho con ơn tha thứ và bình an. Vậy, cha tha tội cho con nhân Danh Cha và Con và Thánh Thần. Amen.

Algæ Deprecatio

Ave Maris Stella!
Ego maris alga!
Tibi laus et gloria.
Mihi dilectio,
Mihi protectio,
Te precor, Mater Alma.

Mea vita fluctivaga
Ab Te, Mater consolata,
Duc me tecum
Ad portum, securum.
Gratia tibi, Maris Stella


De parvulo tuo, maris alga
.

Lời cầu của rong biển

Kính chào Mẹ Sao Biển
Thân con là rong biển
Dâng Mẹ lời ngợi khen và vinh quang.
Mẹ là tình yêu của con,
Mẹ là nơi con nương tựa,

Con cầu khẩn Mẹ, lạy Mẹ cao sang.
Đời con bị sóng vùi
Xa Mẹ, hỡi Đấng ủi an,
Xin đưa con cùng với Mẹ
Bình an về tới bến.
Tạ ơn Mẹ là Sao Biển

Từ con thơ của Mẹ, rong biển.